تصفیه آب خانگی: ۱۳ روش تصفیه آب خانگی که نمی‌دانستید

مسئله آب آشامیدنی تمیز مسئله‌ی مرگ و زندگی است. بدن ما انسان‌ها از ۵۰-۷۰ ٪ آب تشکیل شده است و کیفیتی آبی که مصرف می‌کنیم مهم است چون آب آلوده مطمئنا امید به زندگی کوتاهی را برای ما رقم خواهد زد. هرچند ممکن است به آب نسبتا تمیز و پاک دسترسی داشته باشیم، اما با این حال همچنان مواد شیمایی و آلاینده‌هایی در منبع آب ما وجود خواهند داشت. مطمئن‌ترین کار آن است که کنترل اوضاع را به دست خودمان بگیریم و برای تصفیه">تصفیه آب خانگی">خانگی دست به کار شویم. ببینید هر یک از ۱۳ روش پالایش و تصفیه آب خانگی که در ادامه می‌آیند چگونه کار می‌کنند و آن‌ها را در خانه‌ی خود به کار بگیرید تا به بهترین کیفیت ممکن آب آشامیدنی که استطاعتش را دارید دست پیدا کنید.

طبق یکی از گزارش‌های اخیر سازمان ملل متحدد، آب آلوده مطمئنا امید به زندگی کوتاهی را برای ما رقم خواهد زد. اهمیت آب هم که بر همگان روشن است.

۱. جوشاندن

این رایج‌ترین روش استفاده شده برای تصفیه‌ی آب است. آبی که قرار است جوشانده شود باید همیشه تمیز باشد. اگر این کار در کتری انجام شود راحت‌تر است چون زمانی که وقت خاموش کردن آن برسد سوت می‌کشد. در غیر این صورت اگر از سایر انواع ظرف‌های ساده استفاده می‌کنید، وقتی آب جوش آمد، بهتر است قبل از برداشتن آن از روی حرارت بگذارید ۲ تا ۳ دقیقه‌ی دیگر به همان حالت باقی بماند.

مطلب مرتبط: ۱۰ راه مقابله با آلودگی هوا

جنبه‌ی مثبت

تقریبا تمام موجودات زنده‌ی درون آن را می‌کشد و اکثر مواد شیمیایی را تبخیر می‌کند.

جنبه‌ی منفی

با تبخیر شدن آب، تراکم فلزات موجود در آن بیشتر می‌شود.

تصفیه آب خانگی ۲: فیلتر شنی کند

همچنین به آن فیلتر شنی بیوشنی یا بیولوژیکی نیز می‌گویند. فیلتر شنی کند متشکل است از یک لایه شن مدرج که لایه‌ای از شن‌ریزه در زیر آن قرار دارد. این میان‌لایه‌ی فیلتر در جعبه‌ای محدود شده است که شکاف‌هایی در هر دو انتهای آن هست که اجازه می‌دهند آب به آن داخل و از آن خارج شود، و روند کار آن بر یک مبنای گرانشی بالا به پایین است.

جنبه‌ی مثبت

مواد جامد و گل‌آلودگی آب به صورت طبیعی فیلتر می‌شوند.

جنبه‌ی منفی

همچنان مقداری از باکتری‌ها باقی می‌مانند.

مطلب مرتبط: ۴۵ بیماری ناشی از آلودگی هوا ، آب و خاک

تصفیه آب خانگی ۳: فیلتر فیبری

این فیلترها حاوی سلولز، رایون یا مواد دیگری هستند که به شکل توری دارای سوراخ‌های کوچک به هم تنیده شده‌اند. درست مثل آن است که آب حاوی شن را داخل یک تکه پارچه بریزید. بر خلاف صافی شنی کند، از فشار برای بیرون راندن آب از داخل فیبرهای محکم پیچیده شده استفاده می‌شود. انواع بسیار زیادی از فیلترهای فیبری در بازار وجود دارد که اشکال و اندازه‌های گوناگونی دارند از توری‌های نرم تا زبر. اگر می‌خواهید ذرات را به نحو موثری فیلتر کنید از فیلترهای فیبری دارای درجه‌ی میکرون کمتر از ۱ استفاده کنید.

جنبه‌ی مثبت

رسوب و گل‌آلودگی آب برطرف می‌شود.

ذرات آلی کوچک که باعث بوی و مزه‌ی بد می‌شوند نیز ممکن است از بین بروند.

جنبه‌ی منفی

هرچه درجه‌ی میکرون پایین‌تر باشد، به دفعات بیشتری باید فیلتر را عوض کرد.

هر چیزی که در آب حل می‌شود مانند کلر، سرب و جیوه از بین نمی‌رود.

۴. فیلتر سرامیکی

تقریبا می‌شود گفت بسیار مشابه فیلترهای فیبری است که فقط تصفیه‌ی مکانیکی انجام خواهد داد. بازهم توصیه‌ی ما این است که به سراغ اندازه‌های کمتر از ۱ میکرون بروید. در صورت امکان ۰٫۵ میکرونی.

جنبه‌ی مثبت

الیاف‌های آزبستی که ممکن است از فروسایش یا تجزیه‌ی محصولات دست‌ساز انسان‌ها مانند عایق‌ها، لوله‌ها، و غیره به وجود بیایند کاهش می‌دهد.

با باکتری‌های خاصی مقابله می‌کند.

جنبه‌ی منفی

کلر، سرب، جیوه، و سایر ترکیب‌های ارگانیک در آب باقی می‌مانند.

مطلب مرتبط: ۹ خوراکی مفید که هنگام آلودگی هوا باید بخوریم

فیلتر زغال چوب / کربن فعال شده

زغال چوب همان کربن است. زغال فعال زغالی است که برای باز کردن میلیون‌ها منفذ کوچک بین اتم‌های کربن به آن اکسیژن اضافه شده است. استفاده از تکنیک‌های تولیدی خاص به زغال‌های بسیار متخلخلی منجر می‌شود که مساحت سطحی برابر با ۲.۰۰۰-۳۰۰ متر مربع / گرم دارند. سپس این زغال‌های فعال شده برای روچگالیدن (برکشیدن) مواد از مایعات استفاده می‌شوند. روچگالیدن اساسا یعنی پیوستن به واکنش شیمیایی. زغال فعال با سطح مساحت نسبتا عریض پتانسیل بی‌شماری برای پیوند دادن مواد شیمایی به سطح دارد. زغال فعال برای به دام انداختن سایر ناخالصی‌های مربوط به کربن، و همینطور چیزهایی مثل کلر خوب است. بسیاری از مواد شیمایی دیگر مانند سدیم و نیترات اصلا به کربن جذب نمی‌شوند در نتیجه از آن عبور می‌کنند. این یعنی آن که فیلتر زغال فعال ناخالصی‌های خاصی را خواهد زدود در حالی که از کنار باقی ناخالصی‌ها می‌گذرد. این همچنین به معنی آن است که وقتی مکان‌های مربوط به چسبیدن ناخالصی‌ها پر شوند، فیلتر زغال فعال از کار خواهد افتاد. در آن زمان باید فیلتر را عوض کنید.

تصفیه آب خانگی ۵: فیلتر کربن/ زغال چوب فعال دانه‌ای

هرچند دانه‌های زغال چوب فعال شده نافشرده و سست هستند اما وسیله‌ی کارآمد و ارزشمندی برای تصفیه‌ی آب هستند. مادامی که نرخ جریان یکنواخت حفظ شود و فیلتر مطابق با توضیحات تولید کننده عوض شود، عملکرد بهینه‌ حاصل خواهد شد.

جنبه‌ی مثبت

کلر و ذرات موجود در آب را کاهش می‌دهد و مزه و بوی آب را بهتر می‌کند.

جریان‌ آب به صورت منطقی حفظ می‌شود و برای استفاده به عنوان فیلتری جهت کل خانه مناسب است.

تعویض کارتریج فیلتر مرسوم به صورت سالانه انجام می‌شود.

هیچ برقی مصرف نمی‌شود.

هیچ آبی هدر نمی‌رود.

مواد معدنی مفید مانند کلسیم، منیزیم، و پتاسیم که محلول در آب هستند در آب باقی می‌مانند.

جنبه‌ی منفی

آب می‌تواند بدون تصفیه شدن دور دانه‌ها جاری شود چون آب جایی جریان پیدا می‌کند که مقاومت کمتری وجود داشته باشد.

آب می‌تواند در جایی که آزادانه و با مواجهه با مقامت کمی جریان پیدا می‌کند مجرایی حفر کند، که از تماس با وسیله‌ی تصفیه برحذر باشد.

توده‌های آلاینده‌ها می‌توانند دور دانه‌ها تشکیل شوند که به ریزش منجر می‌شود و جریان آب تصویه شده را، با تغییر فشار، آلوده می‌کند.

فیلترهای معمول حاوی دانه‌های کربن اندازه‌های منافذ موثر نسبت بزرگی دارند که از ۲۰ میکرون بیشتر است.

وقتی جریان آب متوقف است ممکن است به صورت بالقوه به خاطر گیر افتادن باکتری‌ها محیط به زمینه‌ای برای رشد آن باکتری‌ها تبدیل شود.

۶. فیلتر زغال چوب / کربن فعال سیاه جامد

بر خلاف زغال چوب فعال دانه‌ای، کربن به صورت خاصی پرداخته، فشرده و به هم پیوسته شده‌ است تا یک ماتریس یکنواخت را تشکیل بدهد. این ترکیب خصوصیات زمینه را برای جذب بیشتر بسیاری از مواد شیمیایی و تصفیه‌ی ذرات بیشتر از سایر انواع روش‌های پالایش فراهم می‌آورد. اندازه‌ی منافذ کارآمد معمولا کمتر از ۱ میکرون است. درست مانند هر کارتریج فیلتر دیگری، نهایتا مجراهای آن بسته خواهد شد و باید طبق توضیحات تولید کننده تعویض شود.

جنبه‌ی مثبت

برای کاهش بهتر آلاینده‌های خاصی مانند آرسنیک، سرب،‌ جیوه و غیره فیلترهای خاصی طراحی می‌شوند.

از فیلترهای کربن فعال دانه‌ای بسیار کارآمدتر و کامل‌تر است چون ناحیه‌ی سطح آن بزرگتر و زمان تماس طولانی‌تر است.

اندازه‌ی منافذ ۰.۵ میکرون و پایین‌تر به اندازه‌ی کافی کوچک هست که مانع از تکثیر باکتری‌های گیر افتاده شود.

به طور کلی مستقل از نیروی برق و فشار آب است.

مواد مغذی حاصل از مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، و پتاسیم در آب باقی می‌مانند.

جنبه‌ی منفی

نمک محلول مانند نیترات و فلوراید به صورت طبیعی کاهش پیدا نمی‌کند.

مواد معدنی که به صورت بالقوه مضر هستند مثل کادمیوم به صورت طبیعی کاهش پیدا نمی‌کنند.

تصفیه آب خانگی ۷: اسمز معکوس

اسمز معکوس فرایند تفکیکی است که در آن از فشار برای بیرون راندن آب از درون یک غشاء با سوراخ‌های میکروسکوپی بسیار ریز استفاده می‌شود که آلاینده‌ها را در یک طرف نگه می‌دارد و اجازه می‌دهد مایع خالص از طرف دیگر جاری شود. آب خالص از طرف “تمیز” غشاء جمع‌آوری می‌شود و آب حاوی آلاینده‌های تلنبار شده شسته می‌شود و از سمت آلوده‌ی غشاء خارج می‌شود.

جنبه‌ی مثبت

نمک و مواد معدنی به مقدار زیادی کاهش می‌یابد. اگر برای بعد از تصفیه از یک فیلتر کربنی استفاده شود، کیفیت تقریبا به خوبی آب مقطر خواهد بود.

انگل‌ها و ویروس‌ها به طور کامل در واحدهایی که عملکرد درستی دارند از بین می‌روند.

در مقایسه با تقطیر آب تصفیه‌ شده‌ی بیشتری تولید می‌شود.

از برق استفاده نمی‌شود. در پول صرفه‌جویی می‌شود.

یک غشاء اسمز معکوس مناسب حداقل سه سال دوام می‌آورد. پس در پول صرفه‌جویی می‌شود.

جنبه‌ی منفی

سرعت آب تولید شده ممکن است برای مصارف دیگری به غیر از نوشیدن مثلا آشپزی، شست و شو، تمیزکاری، و غیره کافی نباشد.

در ازای هر ۱ قطره آب تصفیه‌ شده‌ی تولیدی حدود ۳ قطره آب هدر می‌رود.

مواد شیمیایی آلی ممکن است همچنان در آب تصفیه‌ شده‌ی اسمز معکوس باقی بمانند.

در شرایطی که فشار آب بالا موجود نباشد تا آب را با فشار از درون غشاء جاری کند، کار نخواهد کرد.

فیلترهایی که در اکثر سیستم‌های اسمز معکوس وجود دارند در فواصل معین طبق توصیه‌ی تولید کننده به تعویض نیاز دارند.

مخزن ذخیره باید مرتبا تمیز شود تا از کیفیت بالای آب ذخیره شده اطمینان حاصل گردد.

مطلب مرتبط: ۳۰ ماده غذایی برای ایمنی در برابر آلودگی هوا

تصفیه آب خانگی ۸: تقطیر

آب مقطر آب خالصی است که در فرایندی به دست می‌آید که در آن بخار حاصل از آب جوشان را در محفظه‌ای حبس می‌کنند که مجددا از طریق چگالش به مایع تبدیل می‌شود. در کنار تقطیر باید از یک تله‌ی بخار، فیلتر کربن، یا وسیله‌ای دیگر استفاده شود تا از حذف کامل‌تر آلاینده‌ها اطمینان حاصل گردد.

جنبه‌ی مثبت

آب بسیار خالصی گرفته می‌شود.

نمک، مواد معدنی، فلزات، کلر و سایر موادی را که کربن موفق به از بین بردن آن‌ها نمی‌شود برطرف می‌کند.

هنگامی که آب بخار می‌شود باکتری‌ها، ویروس‌ها، و پروتوزوئرها (تک یاختگان) کشته می‌شوند یا در ظرف اصلی باقی می‌مانند.

صرفنظر از کیفیت آب ورودی، نتیجه‌ی نهایی همیشه آب تصفیه‌شده‌ی با کیفیت خواهد بود.

بر خلاف فیلترها، چیزی برای جایگزین کردن وجود ندارد.

جنبه‌ی منفی

برای به دست آوردن مقدار قابل توجهی آب به ساعات طولانی زمان نیاز داریم. به عنوان مثال، ممکن است به دست آوردن ۱ فنجان آب مقطر نیم ساعت یا بیشتر وقت بگیرد.

برق زیادی مصرف می‌شود.

در صورت نبود برق قادر به تقطیر آب نیستیم، که اگر یک شرایط اضطراری پیش بیاید این دستگاه کاملا  غیر قابل استفاده خواهد بود.

۹. سفید کننده‌ی کلر

کلر زنی فرایند اضافه کردن عنصر کلر به آب است به عنوان روشی برای پالایش آب جهت آماده کردن آن به عنوان آب آشامیدنی. آبی که با کلر تصفیه شده است در جلوگیری از شیوع و گسترش بیماری‌های حاصل از آب موثر است.

جنبه‌ی مثبت

ارزان است.

عموما در سوپرمارکت‌ها، داروخانه‌ها، و لوازم‌فروشی‌ها یافت می‌شود.

در مقابله با باکتری‌ها و ویروس‌ها موثر است.

جنبه‌ی منفی

تاثیری بر آلودگی شیمیایی اولیه در آب نمی‌گذارد.

شکل‌گیری کلسترول را افزایش می‌دهد.

در مقادیر زیاد سرطان‌زا است.

ممکن است باعث بیماری‌های قلبی شود چون در خون، کلر با کلسیم واکنش نشان می‌دهد که باعث می‌شود سمی و غیرمحلول شود. بعد تشکیل پلاک می‌دهد که نهایتا باعث گرفتگی عروق بدن می‌شود.

تصفیه آب خانگی ۱۰: یُد

رایج‌ترین روش پالایش شیمیایی استفاده شده توسط کسانی که در کمپ‌ها و چادرها به سر می‌برند. با غلظت ید مناسب و یک زمان تماس ۳۰ دقیقه‌ای در آب نسبتا کثیف که در دمای ۲۰ درجه‌ی سانتی‌گراد یا بالاتر نگهداری می‌شود، تمام باکتری‌های مضر و اکثر ویروس‌ها نابود خواهند شد.

جنبه‌ی مثبت

به طرز کارآمدی ویروس ها، باکتری‌ها و پروتوزوئرها (تک یاختگان) را از بین می‌برد.

سبک و راحت است.

جنبه‌ی منفی

بر پروتزوئرهای کریپتوزپوریدیوم که می‌توانند باعث بیماری‌های گوارشی همراه با اسهال شوند تاثیر نمی‌گذارد.

هرچه آب سردتر باشد، زمان بیشتری برای ضدعفونی‌سازی صحیح نیاز است.

شفافیت آب را تغییر نمی‌دهد اما مزه را تغییر می‌دهد.

استفاده از ید فقط برای کوتاه مدت عملی است.

۱۱. ازن / O3

او۳ (O3) یک مولکول ناپایدار است که به راحتی یک اتم اکسیژن رها می‌کند که عامل اکسید کننده‌ی قدرتمندی فراهم می‌آورد که برای اکثر ارگانیسم‌های موجود در آب سمی است. ازن با گذر دادن اکسیژن از داخل نور فرابنفش یا یک تخلیه‌ی الکتریکی سرد ایجاد می‌شود. برای استفاده از ازن به عنوان یک ضدعفونی کننده، باید در محل تولید و با تماس حبابی به آب اضافه شود.

جنبه‌ی مثبت

پروتوزوئرهای مضر را که باعث تشکیل کیست می‌شوند غیرفعال می‌کند.

در مقابله با اکثر باکتری‌ها، ویروس‌ها و ریزجانداران موثر است.

محصولات فرعی کم خطرتری از کلر تولید می‌کند .

جنبه‌ی منفی

مقادیر ناچیزی از یک نوع ماده‌ی سرطان‌زا به نام برومات تولید می‌کند.

هیچ رسوبی از ماده‌ی ضدعفونی در آب باقی نمی‌ماند.

تصفیه آب خانگی ۱۲: ماوراءبنفش / یو وی

آب از داخل یک محفظه‌ی شفاف می‌گذرد که در آن در معرض نور ماوراء بنفش قرار می‌گیرد. نور یو وی به نحو کارآمدی باکتری‌ها و ویروس‌ها را نابود می‌کند. با وجود این، میزان خوب بودن عملکرد سیستم یو‌ وی به دوز انرژی که آن ارگانیسم جذب می‌کند بستگی دارد. اگر دوز انرژی به اندازه‌ی کافی بالا نباشد، مواد ژنتیکی آن ارگانیسم ممکن است به جای از هم گسیختن فقط آسیب ببینند.

جنبه‌ی مثبت

در غیرفعال کردن کیست‌ها بسیار موثر است.

محصولات جانبی (فرعی) سمی آن صفر است.

به آب تصفیه شده هیچ بو یا مزه‌ای اضافه نمی‌کند.

در واقع، با نابود شدن آلاینده‌های اصلی مزه‌ی آب بهتر خواهد شد.

به زمان تماس بسیار کمی نیاز دارد.

بسیاری از انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها و ریزجانداران زدوده می‌شوند.

مواد معدنی مفید تحت تاثیر قرار نمی‌گیرند.

جنبه‌ی منفی

با کثیف‌تر شدن آب، در نتیجه‌ی جذب، پراکندگی، و پنهان‌سازی ایجاد شده توسط جامدات معلق، کارآمدی ضدعفونی‌سازی نور ماوراء بنفش کاهش می‌یابد.

درست مانند ازن، هیچ ذره‌ای از ماده‌ی ضدعفونی کننده در آب باقی نمی‌ماند که این امر نیاز به افزودن ضدعفونی کننده‌ی باقیمانده را افزایش می‌دهد.

هرچیزی که زنده نباشد، مثل جانداران مرده، آزبست و کلر تحت تاثیر نور ماوراء بنفش قرار نمی‌گیرد.

بدون وجود برق کار نخواهد کرد.

تصفیه آب خانگی ۱۳: دستگاه تقطیر آب خورشیدی

یک مانع پلاستیکی روشن مانند یک کیسه‌ی پلاستیکی، پارچه‌ی زیرانداز، یا یک کیسه‌ی خرید پلاستیکی روی منبع آب قرار داده می‌شود. نور خورشید از درون مانع رد می‌شود و منبع را گرم می‌کند که بعدا آنچه را در قسمت زیرین مانع پلاستیکی قرار دارد تبخیر می‌کند، بالا می‌آورد و سپس چگالیده می‌کند. رطوبت جمع‌آوری شده آب آشامیدنی است.

 جنبه‌ی مثبت

قادر به تقطیر تقریبا هر آب آلوده‌ای من جمله آب دریا است.

آب قابل آشامیدن می‌تواند از هر چیزی که رطوبت دارد چگالیده شود.

درست کردن آن راحت است و اثر ناچیزی بر محیط زیست دارد. تمام آنچه نیاز است یک ظرف که آب را در آن بگیریم و یک ورقه‌ی پلاستیک شفاف است.

جنبه‌ی منفی

مواد منبع که مواد سمی مانند مایعات رادیاتور یا سوخت‌ها را بیرون می‌دهند قابل تقطیر نیستند.

فرایند تقطیر به شدت کند است و فقط مقادیر کمی آب در روز قابل جمع‌آوری است.

(باکتری) سالمونلای وحشی وقتی که در تاریکی انباشته می‌شود به سرعت تکثیر می‌شود که برای حل این مسئله به ازای هر یک میلیون مولکول آب اکسیژنه به ۱۰ بخش احتیاج است.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – کامروا ابراهیمی

منبع: odyb

تصفیه آب خانگی: ۱۳ روش تصفیه آب خانگی که نمی‌دانستید